Arnold van Dongen opent met zijn workshop Amsterdam Guitar Heaven, zaterdagmiddag 25 november. We spreken met de gitarist van Ilse de Lange.
Hoe kijkt de gitarist van Ilse DeLange, Marco Borsato, Trijntje Oosterhuis en vele anderen terug op zijn ontwikkeling en welke tips heeft hij voor wie - net als hij - sessiegitarist wil worden?
tekst Michiel Roelse
Via zijn schoolbandje The Original Talkatives en daarna Loïs Lane, Mathilde Santing, Total Touch en meer, groeide Arnold van Dongen uit tot wat hij nu is, een van de beste en meest gerespecteerde sessiegitaristen van ons land. Wie hem hoort spelen, weet direct waarom. Hij koppelt de vier T’s - toon, timing, techniek en to the point - aan een ondefinieerbare klasse waardoor hij alles en iedereen beter laat klinken, overigens zonder zelf op de voorgrond te treden. Geen wonder dat de grootste artiesten van ons land graag van zijn kwaliteiten gebruikmaken. Het hoe en waarom daarvan zal zeker ook in zijn workshop tijdens Amsterdam Guitar Heaven naar voren komen.
Hoe is het voor jou begonnen?
“Als kind vond ik The Shadows, The Beatles en Buddy Holly te gek, dat waren mijn helden. Daarnaast werd bij ons thuis veel geluisterd naar blues, naar BB King, Albert King en Jimi Hendrix, en naar bands als Steely Dan, Pink Floyd, The Who, Staple Singers, Cat Stevens, Crosby Stills & Nash, en Bread. Muziek waarin gitaar best belangrijk is. Dat nam ik in me op.
“Op school heb ik mijn eerste bandje opgericht en hebben we meegedaan met de Grote Prijs van Nederland en daar kwamen we in de finale. We mochten een singletje opnemen en dan kom je in aanraking met studio’s en producers, en leer je hoe het gaat in het echte leven. Toen wist ik: dat wil ik ook.
“Ik was ambitieus en leergierig, en die houding moet je wel hebben. Ik ging jamsessies af om mensen te leren kennen en ik kwam in contact met Evert Abbing van Lois Lane, die ook liedjes voor ze schreef. Zo gaat het balletje rollen. Tot dan toe had ik alles zelf uitgezocht, maar ik wist wel dat dat niet genoeg was. Je moet aan je skills blijven werken. Daarom ging ik naar het conservatorium in Den Haag. Daar leerde ik jazz, wat een hele goede basis is. Wel ben ik altijd een popjongen gebleven.”
foto: Nienke de Groot
Geen robot
Sommige mensen hebben het idee dat een studiomuzikant een robot is waar je een muntje in gooit en waar dan noten uitkomen. Maar jij gooit je er helemaal in, alsof het je eigen muziek is…
“Ik probeer me de muziek altijd helemaal eigen te maken. Ik kan redelijk notenlezen en tegelijkertijd probeer ik daar boven te staan. Wat ik ook doe. Of het een studioklus is, een optreden met een gospelkoor, een radiogig of Night of the Proms… ik kan gewoon lezen wat er staat, maar ik wil zo’n stuk naar me toe trekken. Dat het van mezelf wordt. Soms doe ik ook net iets anders dan ze voor me hebben uitgeschreven. En ik denk goed na over de sounds die ik gebruik. Wat heeft het liedje nodig en wat wil de artiest? En dan je momenten pakken om iets bijzonders te doen. Ik wil achter alles wat ik doe kunnen staan. Alleen dan kun je er gevoel in leggen.”
Geef eens wat voorbeelden van waar dat extra goed gelukt is?
“Even kijken… Waar ik stiekem heel trots op ben is Vlieg Met Me Mee (Het Avontuur) van Total Touch, voor de film Abeltje. Je hoort mijn gitaar niet prominent, maar als je goed luistert hoor je mijn dingetjes tussendoor. Mijn fills zitten daar heel goed in de band. Echt te gek. Ik heb het intro trouwens ingespeeld op de bas van Hennie Vrienten. Ik heb een keer voor Guus Meeuwis op het liedje Als Je Ooit in één keer een hele mooie solo op slidegitaar ingespeeld, op mijn Telecaster. Daar ben ik trots op. Verder nog Winter Of Love van Ilse, de live-cd met haar in Gelredome en Binnen van Marco Borsato.”
Je geeft twee dagen per week les op de popafdeling van het conservatorium in Amsterdam. Hoe breng je dat over aan je studenten?
“Ik geef ze schema’s die ze moeten lezen. En ik wil dat ze zich die eigen maken. Dat ze er iets mee doen waardoor het goed gaat klinken. Af en toe een verkeerd akkoord, vind ik dan niet zo erg. Ik geef les aan de popopleiding, maar ze krijgen van mij ook informatie over de harmonische en melodische structuur van jazz. Bijvoorbeeld hoe Mike Landau, Larry Carlton of Robben Ford over een blues spelen, met gealtereerde toonladders. Ook in popmuziek is harmonisch overzicht belangrijk.”
Viool
Bij veel gitaristen ontbreekt het aan toon en timing; kun je dat iemand leren?
“Ik vond mijn timing vroeger ook niet goed. Daarom ben ik veel met metronoom gaan spelen. Dan wordt je je bewust van je eigen puls; je interne klok is heel belangrijk. Mijn zwakke punt is - ongewoon voor een gitarist - dat ik van nature een luie timing heb. Dat is helemaal te gek als je een ballad speelt, of een mediumtempo-stuk. Als ik een uptempo-stuk speel, ben ik heel bewust bezig om meer op de tel te zitten. Het helpt natuurlijk om goed naar de drummer te luisteren of in de studio naar de click.”
Over toonvorming gesproken: jij hebt lang viool gespeeld en bij een viool moet je de toon helemaal met je vingers maken, zonder elektronica om je te helpen…
“Ik denk dat de viool onbewust wel heeft geholpen. Het moet warm zijn, helder en duidelijk, en soms zonder, soms met vibrato. En dat moet allemaal met je vingers. Het is belangrijk dat je toon mooi is en dat geldt ook voor gitaar. Ik denk daar veel over na: hoe kan ik zorgen dat het zo mooi mogelijk klinkt? Je kunt een noot veel of weinig energie mee geven, vibreren of niet vibreren, hard of zacht aanslaan… dat is bepalend voor je toonvorming.”
Belangrijkste tip voor wie wil doen wat jij doet?
“Je netwerk is belangrijk: leer andere muzikanten kennen, en producers. Als dan blijkt dat je iets kunt toevoegen in de studio of op het podium, rol je er - hopelijk - in.”
Het volledige programma van Amsterdam Guitar Heaven vind je elders op deze site.
Amsterdam Guitar Heaven
zaterdag 25 november, 12.00-19.00u
Q-Factory, Atlantisplein 1, Amsterdam
5 minuten lopen vanaf station Amsterdam Muiderpoort
Eronder parkeren: parkeergarage Oostpoort
TICKETS
Tickets kun je bestellen bij Ticketmaster
Gearshow Gitaar& Bas + Workshopfestival + Slotconcert € 12,50*
Studenten € 7,50
* Ticketprijs is inclusief servicekosten en betalingskosten.
Amsterdam Guitar Heaven is een project van Gitarist, De Bassist, Musicmaker, Guitar Matrix en Gitaarschool Nederland.