Eddie Van Halen is overleden

In Memoriam en ons interview uit 2016

Muzieknieuws 07-10-2020 06:58

Dinsdag 6 oktober, 22.00 uur meldde Wolf Van Halen via Twitter dat zijn vader Eddie Van Halen is overleden aan de gevolgen van kanker, 65 jaar oud. In 2016 kreeg onze auteur Oscar Timans de zeldzame gelegenheid deze gitaarlegende te spreken. In dit In Memoriam fragmenten uit dat gesprek, audio- en video-footage en downloads van dat interview uit 2016 en de bijbehorende workshop Shred als Ed!  

Elk instrument heeft zijn pioniers, buitenbeentjes die de regels van het spel veranderen en de grenzen verleggen. Eddie Van Halen is zo’n pionier, een van de grootste en invloedrijkste rockgitaristen van de afgelopen halve eeuw. 

Eruption - de tweede track op Van Halen's debuutalbum (1978) veranderde het gitaarspelen in één klap. 

Vier jaar later bereikte hij een wereldpubliek met zijn onvergetelijke bijdrage (riff én solo) aan Beat It van Michael Jackson.

Oscar Timans sprak Eddie Van Halen voor Gitarist in 2016. Het artikel kun je als pdf vinden onder de downloadknop. Of klik op de foto van de pagina's hieronder. 

Edward Lodewijk van Halen werd op 26 januari 1955 geboren in Nijmegen. Zeven jaar later emigreerde het gezin naar Californië. Eddie en zijn broer Alex volgden vanaf hun zesde jaar pianolessen. “Ik ben autodidact”, zegt Eddie. “Ik doe alles op mijn manier. Ik had een muzikaal gehoor, keek goed naar de vingers van mijn leraar en deed dat na – ze dachten allemaal dat ik noten kon lezen!”

De aantrekkingskracht van rock ‘n’ roll leidde ertoe dat Alex en Eddie drums en gitaar gingen spelen. “Ik was een grote fan van Clapton met Cream”, zegt Eddie, “maar ik heb mijn eigen stijl ontwikkeld. We deden veel covers toen we in clubs speelden en het lukte me nooit om het te laten klinken zoals het origineel. Achteraf gezien was dat een zegen: mijn eigen identiteit is onbetaalbaar gebleken.” Waarvan akte, want het gitaarwerk op ‘Van Halen I’ was in alle opzichten baanbrekend. Eddie’s energie, zijn geluid, virtuositeit, innovatie… zelfs nu, bijna veertig jaar later, klinkt het album nog steeds vers en inspirerend. “Ik speel eigenlijk veel te veel,” zegt Eddie. “Dat komt door alle jaren met Alex, nog voordat we een bassist hadden. Ik moest alle ruimte opvullen en dat heeft mede mijn stijl en sound bepaald.”

Harde lessen
Niet alleen qua spel was Eddie een innovator, ook qua spullen pakte hij het allemaal heel anders aan. Hij bouwde een van zijn eerste gitaren zelf uit een losse body en hals, de beroemde Frankenstein of Frankenstrat. “Ik maakte heel veel fouten,” zegt Eddie daarover. “Geen enkele gitaar die in de winkel hing deed precies wat ik wilde. Wat ik nodig had was een Stratocaster met tremolo en het vette geluid van een Gibson. Dus ik zette een humbucker in een Strat-achtige body. Maar ik kreeg de elektronica niet meer zoals het was, dus om het simpeler te maken soldeerde ik de humbucker direct aan de volumeregelaar. En dat werkte! Jarenlang was die ene humbucker alles wat ik nodig had.”

Eddie leerde door te doen en soms waren dat harde lessen. “Ik heb nooit iets gelezen over elektronica. Ik weet nog dat ik mijn oude Marshall open maakte om te kijken of ik er iets aan kon verbeteren. Ik kwam een dingetje tegen, later bleek dat de biasregeling te zijn. Die heb ik helemaal opengezet, gewoon om te zien wat er zou gebeuren. Toen kwam ik per ongeluk met de schroevendraaier tegen een blauw ding aan en opeens stond ik onder stroom. Wist ik veel dat dat een condensator was… Sindsdien ben ik rubber schoenen en handschoenen gaan gebruiken, maar ik heb heel wat keren de stoppen door laten slaan!”

Floyd Rose
Eddie was een van de eerste gitaristen die de Floyd Rose tremolo gingen gebruiken. “Iedere keer als we in Seattle speelden kwam Floyd langs om zijn geheime, mysterieuze uitvinding te laten zien. Maar aanvankelijk mankeerde er van alles aan. De inbusbouten waren veel te breekbaar en de snaren ontstemden als je de zadeltjes vastschroefde. Tussen twee nummers door moest ik de topkam losschroeven, herstemmen en toen weer vastschroeven. Dat duurde allemaal veel te lang. Dus ik zei tegen Floyd: verstevig de constructie en breng fijnstemmers aan. Het idee van de fijnstemmers had ik van de cello en de viool. Dus toen we weer in Seattle waren kwam Floyd terug en wat denk je? Hij had de fijnstemmers uitgevoerd als inbusbouten! Daar had ik dus niks aan. Uiteindelijk maakte hij fijnstemmers die je met je vingers kon verdraaien. Toen vroeg hij patent aan op het hele systeem en daarna heb ik ‘m nooit meer teruggezien!” 

Geluid
Eddie’s geluid op de eerste Van Halen platen werd bekend onder de naam ‘brown sound’. “Iedereen heeft het maar over mijn ‘brown sound’, maar zo heb ik dat nooit bedoeld,” benadrukt Eddie. “Ik heb die term gebruikt om het geluid van de snaredrum van Alex te omschrijven. Zijn snaregeluid is warm, rond en houtig en daarom heb ik het ‘brown sound’ genoemd. Tegenwoordig gebruik ik het om een geluid te omschrijven dat warm is, dat je zo hard kunt zetten dat je je armharen voelt bewegen, maar zonder dat ’t pijn doet aan je oren.” In de beginjaren gebruikte Eddie steeds zijn zelfgebouwde gitaar en zijn oude Marshall, een geluid dat velen hebben geprobeerd te evenaren, maar wat slechts weinigen gelukt is. Zelf vindt Eddie dat zijn geluid in die jaren helemaal niet zo consistent was. “Een plaat als ‘Fair Warning’ is echt heel anders als ‘Van Halen I’. Tuurlijk, ik gebruikte dezelfde spullen, maar we namen de oude platen in verschillende studio’s op en dat hoor je duidelijk terug. ‘1984’ was het eerste album dat we in mijn eigen 5150 studio opnamen en dat klinkt dus ook weer anders.”

Download de workshop "Shred als Ed"
Tot zover ons interview uit 2016. In die editie, Gitarist 304, vind je ook een 5-pagina lange workshop    Ook die workshop kun je downloaden. De audiovoorbeelden bij die workshop vind je elders op Gitarist.nl. Klik hier

Eddie Van Halen is op 6 oktober 2020 overleden aan de gevolgen van keelkanker. R.I.P. Eddie Van Halen.  

zoeken
zoeken