Tommy Emmanuel is al jaren de ongekroonde koning van de fingerstylegitaar, dus als deze aimabele Australiër een twee uur durende masterclass geeft in het conservatorium van Amsterdam, dan is dat een bijzondere gebeurtenis. Gitarist was er vrijdag 30 september bij in de uitverkochte Blue Note zaal en kreeg met de rest van het publiek een overdosis aan virtuositeit te verwerken, maar stak er ook nog een paar dingen op.
foto's Lennard Schaap & Manuel Gutierrez Rojas
De virtuositeit kwam niet alleen van Tommy Emmanuel. Voorafgaand aan zijn masterclass vond de finale van de Fingerstyle Academy Awards plaats. De vijf finalisten, die zich via een voorronde van YouTube-filmpjes hadden geplaatst, speelden elk een stuk en werden door een vakjury onder voorzitterschap van oud-Rockacademie-directeur Gerard Boontjes beoordeeld. Winnaar werd Mart Hillen, die een overtuigende uitvoering van AC/DC’s Thunderstruck liet horen, inclusief two-hand tapping. Als prijs ontving hij een Mayson steelstring én hij mocht een nummer met Tommy Emmanuel spelen. De tweede plaats ging naar David Cook voor de vertolking van zijn eigen compositie Penguins, terwijl Luuk Vermulst als derde eindigde met zijn ingetogen gespeelde stuk Tale. Beide gitaristen kregen een Ortega nylonsnarige gitaar. Vier en vijf werden respectievelijk Jochem van Oorschot en de 14-jarige June Mons, die haar versie van Stevie Wonders I Wish niet alleen speelde maar ook zong. Jochem kreeg een abonnement op Gitarist, June een Ortega accessoirespakket.
In duet met Fingerstyle Academy Award-winnaar Mart Hillen
Na zijn masterclass vroeg Tommy Emmanuel nog een aantal gitaristen op het podium voor een duet, de meesten (oud-)docenten van de Guitar Academy. Met Wim den Herder gaf hij een uitvoering van Stevie Wonders Isn’t She Lovely ten beste waar de vonken van afvlogen! Uitsmijter was een vertolking met kersverse Fingerstyle Academy Award-winnaar Mart Hillen van een van Tommy’s trademark-tunes, Mason Williams’ Classical Gas.
Guitar Academy's Wim den Herder kruist de degens met Tommy
Spelen als een zanger
Maar alle vuurwerk ten spijt, dit was natuurlijk een masterclass en dus besteedde Tommy Emmanuel een belangrijk deel van de tijd aan analyses, adviezen en het beantwoorden van vragen uit het publiek. Een van de dingen die hij benadrukte was het belang van expressie in je spel (“anders klink je als een gitaarspelende ober in een Mexicaans restaurant”). Expressie kun je bereiken door te spelen zoals een zanger zingt. Als voorbeeld nam hij Nat King Cole’s Mona Lisa, dat hij voor gitaar heeft gearrangeerd. Zo moet je spelen met de timing van de melodie: soms moet je net voor de tel spelen, een andere keer juist erachter. Ook moet je veel met trillers werken, zoals het vibrato van een vocalist. Een truc om het niet precies samenvallen van tweestemmige zang te simuleren is om tweeklanken met upstrokes te spelen, waardoor de tweede stem steeds iets achter de eerste aankomt. Overigens vindt Tommy niet dat alle vocale muziek geschikt is om als instrumental te worden gespeeld.
Vragen
Nadat Tommy Emmanuel verteld had over de dingen die hij van zijn grote voorbeeld Chet Atkins geleerd had (een tip van de ‘country gentleman’ was om melodie en tweede stem in hoogte te laten kruisen), beantwoordde hij vragen uit het publiek. Tommy bleek als kind nooit een leraar gehad te hebben en gaf als 12-jarige al les aan volwassenen! Pas in de grote stad (Melbourne) kwam hij in aanraking met gitaristen die op een hoger niveau speelden dan hij. Over componeren vertelde hij dat je dat met je hoofd en je hart moet doen, maar dat het hart uiteindelijk beslist. Ook raadde hij aan voor inspiratie ook naar niet-muzikale bronnen te kijken. Zo kwam hij zelf ooit tot het schrijven van een song door het lezen van een boek over Mozart. Op een laatste vraag hoe je de duim van je rechterhand sterker kunt maken antwoordde hij: elke dag een half uur Canonball Rag spelen, om vervolgens een flitsende versie van deze thumbpickers-standard uit zijn mouw te schudden.
Maton
Zoals altijd speelde Tommy Emmanuel op zijn Maton gitaren. Hij had ditmaal twee nieuwe exemplaren bij zich waarvan hij de actie hoger had laten afstellen dan voor hem gebruikelijk, voor een beter geluid. Hij moest er nog aan wennen en verontschuldigde zich voor zijn hierdoor wat minder vloeiende spel - alsof iemand het gemerkt had!
Klokslag twee uur pakte de Australiër zijn gitaren in en haastte zich vóór de file naar Rotterdam, waar hij die avond een optreden had in het Nieuwe Luxor Theater, samen met dat andere fingerstyle-fenomeen, Andy McKee. Nog vol van alle noten verliet het publiek de zaal, hopelijk weer wat wijzer geworden over de geheimen van het fingerstylespel.
De winnaars van de Fingerstyle Academy Awards met Tommy: Jochem van Oorschot, David Cook, Mart Hillen en Luuk Vermulst (vlnr). Onder: June Mons