De gitaristen van North Sea Jazz 2025

Joe Bonamassa, Lee Ritenour, Matteo Mancuso, Mary Halvorson, Julian Lage, en meer

Muzieknieuws 13-07-2025 13:07

Joe Bonamassa met het Metropole Orkest
Hoewel Joe Bonamassa eerder met een orkest gewerkt heeft, is de combinatie van Bonamassa en het Metrople Orkest niet de meest voor de hand liggende. De arrangementen die vandaag te horen zijn, zijn echter perfect voor het werk van de Amerikaan. Dat geldt ook voor de samenstelling van het orkest: véél blazers, waardoor een groot deel van de nummers een bijna fifties en sixties showtune-achtige sfeer krijgen. Dat komt ongetwijfeld ook doordat de set voor een flink deel uit bluesballads bestaat, al is er ook Kashmir-achtige bombast door de aanwezigheid van de strijkers. Misschien is het juist door de samenwerking met het orkest en het daarbij uitgekozen oeuvre, maar Bonamassa zelf is opvallend afgemeten in zijn spel. Snelle loopjes worden tot een minimum beperkt en elke noot moet tellen. Zijn medegitarist Josh Smith - toch ook niet de minste - komt er in de mix wat bekaaider af, al is hij wel te horen wanneer hij soleert, wat hij wat wilder en overstuurder doet dan Bonamassa. Bassist Calvin Turner verdient ook alle lof. Hij past zich moeiteloos aan alle stijlwisselingen aan en tovert halverwege een prachtige vingervlugge solo tevoorschijn.

Pablo van de Poel met DeWolff
Twee jaar geleden stond DeWolff op North Sea Jazz met Double Cream, hun soulproject met de Dawn Brothers. Dit jaar mogen ze op eigen kracht de Nile-tent openen. Dat betekent echter niet het Limburgse trio alleen op de bühne staat. Zowel de set als de bezetting - met blazers, achtergrondzangeressen en voormalig Dawn Brothers-bassist Levi Vis - past uitstekend bij de gelegenheid. De focus ligt meer dan ooit op de soulvolle kant van DeWolff, waarbij vooral opvalt hoever frontman Pablo van de Poel als zanger gekomen is. Pablo spendeert een flink deel van het optreden in een rolstoel vanwege een ongelukkige val op het podium bij een recent optreden. Halverwege de set geeft hij toe dat zittend spelen hem lastiger valt dan hij verwacht had, maar daar is niets van te horen. Hulde ook aan de roadie die Pablo rondrijdt, zowel op het podium als - tijdens het uitgesponnen slotnummer 'Rosita' - door het publiek. Drummer Luka van de Poel, toetsenist Robin Piso en Vis vormen een formidabele ritmesectie op de momenten dat er geen gitaar te horen is. 'Rosita' begint bijvoorbeeld met een Firebird, maar eindigt met een Les Paul. Een uitstekend optreden dat een plek later op de avond verdiend had.

Julia Lage Trio
Julian Lage is een van de weinige gitaristen van onze tijd die een uit duizenden herkenbare stijl heeft, maar bij wie je desondanks nooit weet wat je van hem moet verwachten. Dit keer speelt hij met een uitstekend trio, met de Peruviaanse bassist Jorge Roeder en legendarische drummer Joey Baron. In de vorm een heel traditionele jazzopstelling, maar Lage is nooit helemaal traditioneel. In plaats van het thema, vervolgens improvisaties en dan weer het thema is er vaak een tweede thema en zijn Lages solo's melodisch zo sterk dat er vaak nog een soort extra thema in verwerkt zit. Dat maakt het optreden buitengewoon spannend en dat is precies waar Lage excelleert. Het enige probleem is dat Baron veel te aanwezig is als hij zijn brushes verruilt voor drumstokken - of voor zijn blote handen - maar dat kan een kwestie van het geluid zijn. Lage speelt deze avond af en toe verrassend bluesy melodieën op zijn Telecaster zonder daadwerkelijk bluesy te klinken en de folky partijen zijn ronduit fantastisch. Ga hem zeker zien zodra je de kans hebt.

Tez Thompson met ArpFrique
Arp Frique weet wel hoe je een groovend dansfeestje neer moet zetten en dat is precies hun missie in de Congo-tent. En dat lukt ze heel aardig, al zit er in het begin van de set een irritant lang voorstelrondje - letterlijk bijna een kwartier lang - die totaal de vaart eruit haalt, deels omdat er maar liefst zes zangers op het podium staan. Wie in die tijd niet weggelopen is, wordt daarna beloond door een strak optreden, waarbij bassiste Marilonah Copra met haar moddervette partijen leven geeft aan de bijna drumcomputerstrakke beats van Noah Bouman. De voornaamste invloeden van Arp Frique zijn overduidelijk de funk van eind jaren zeventig en begin jaren tachtig en het collectief weet die sounds goed na te bootsen met zowel synthesizers als gitaren en drums. Tez Thompson, die ook regelmatig toetsen speelt, richt zich vooral op funky slaggitaarwerk, terwijl voorman Niels Nieuborg wisselt tussen slagjes, synthesizers en heel heftig overstuurde gitaarsolo's. Denk Ernie Isley met een extra fuzzpedaal.

Mary Halvorson
Vanwege een vertraagde vlucht vanuit Portugal en enige technische problemen speelde Mary Halvorson met haar Amaryllis Sextet veel later dan gepland, maar dat heeft gelukkig geen invloed op de kwaliteit van de muziek gehad. De Amerikaanse gitariste is een expert in het samenbrengen van invloeden uit verschillende stijlen en weet precies hoe ze die elementen in moet zetten om verschillende sferen te creëren. Van het bijna 'In A Silent Way'-achtige klankpalet van openingsnummer Amaranthine tot de bijna middeleeuws aandoende gitaararpeggio waar Absinthian op gebouwd is tot stukken waar Halvorson strategisch akkoorden plaatst zodat haar medemuzikanten daartussenin hun kleuren aan het muzikale schilderij kunnen toepassen: alles is fantastisch doordacht, maar laat ook ruimte voor improvisatie. Daarbij helpt het ongetwijfeld dat de muzikanten al enige tijd samen spelen; het sextet is vernoemd naar Halvorsons album uit 2022 waarop exact dezelfde muzikanten te horen zijn. Er is een glansrol voor vibrafoniste Patricia Brennan, die de muziek een geheel eigen gezicht geeft. Halvorson zelf is de subtielere aanvoerder die begeleidende partijen minstens net zo serieus neemt als soleren - en zo moet het ook. Ze speelt nog steeds op de gigantische Guild Artist Award die al jarenlang haar trouwe muzikale partner is. Haar creatieve gebruik van effecten staat bij het optreden wat meer op de achtergrond, maar dat komt vermoedelijk ook doordat er al zoveel elementen op het podium aanwezig zijn. Tijdens haar korte solo's laat ze nog eens horen waarom ze geroemd wordt als een van de grootste vernieuwers van de jazzgitaar in deze eeuw.

Boogie Monster
Door zijn formaat lijkt het kleine podium op het Congo Square misschien een achterafpodium, maar daar vond toevallig wel een van de meest vermakelijke optredens van het weekend plaats. Of eigenlijk meer, want Boogie Monster mag maar liefst drie keer op het podium verschijnen. De waarschuwing dat het podium te klein zou zijn om blazers mee te nemen heeft de band uit Deventer aan zijn laars gelapt en dat is de juiste beslissing geweest: het geeft de soulmuziek van Boogie Monster net een extra dimensie. Doe je ogen dicht en je zou kunnen denken dat je een souloptreden uit de late jaren zeventig of vroege jaren tachtig hoort, meer Stax en vooral Hi Records dan Motown, met een subtiel southernrockrandje op de momenten dat gitarist Jim Zwinselman en toetsenist Henk Hulzebosch zich echt even laten gaan. Zwinselman bewijst dat een Les Paul meer is dan alleen een stevig rockbeest. De onbezongen helden van Boogie Beasts zijn misschien nog wel drummer Beinte Groen en bassist Tom Bloembergen. Groen begint elk nummer netjes, maar voelt perfect aan wanneer de energie om een kleine versnelling vraagt. Bovendien zitten zijn partijen vol kleine drumhooks die de nummers net wat meer karakter geven. Bloembergens basgeluid is lekker vol en warm en springerig genoeg om de nummers extra dansbaar te maken. Als je binnenkort de kans hebt om Boogie Monster liver te zien, raden wij het bij dezen van harte aan!

Lee Ritenour
Lee Ritenour heeft er zin in vandaag. Zoveel is wel duidelijk als hij het podium op komt lopen. Met de vingers van de inmiddels 73-jarige gitarist is in ieder geval nog niets mis. Sterker nog: tijdens een groot deel van de set is het niet de ritmesectie, maar de riffs en de thema's van Ritenour die het anker van de muziek vormen. De ritmes van zijn drummende zoon Wesley en zijn waanzinnige Braziliaanse bassist Munir Hossn stromen eromheen, al zijn het wel deze beide heren die de muziek wat meer een modern fusionrandje geven dan de gemiddelde luisteraar van Ritenour gewend is. De enige gladde smoothjazzelementen die zijn overgebleven zitten in de toetsen van Giorgi Mikadse, en ook maar zeer sporadisch. Het is wel opvallend hoeveel invloed die elementen hebben, want pappa Ritenour speelt eigenlijk niet eens zo heel veel anders dan hij normaal gesproken doet: heel clean, heel intentioneel, ervoor zorgend dat iedere noot op de juiste plek valt en nooit een noot of aanslag te veel. En toch voelt ook zijn spel wat rauwer aan door de muzikanten met wie hij speelt. Om nog even op Hossn terug te komen: hij heeft een monsterlijke rechterhand tijdens de vette grooves, maar wisselt bij sommige solo's hoger op de hals naar een rechterhandtechniek die een achtergrond in klassieke gitaarmuziek lijkt te verraden. Hier staan vier absolute topmuzikanten die elkaar nooit in de weg zitten. Hulde.

Matthew Stevens bij Terri Lyne Carrington
Iedere keer dat Matthew Stevens op North Sea Jazz speelt, is het de vraag welke kant van deze kameleon we gaan horen. De traditionele, houtige jazzgitaarkant die hij in zijn solowerk nog wel eens laat horen? De door alternatieve rock geïnspireerde inkleurspecialist die hij dikwijls is? De Hendrixiaanse gitaarheld die hij een paar jaar geleden nog in de band van Esperanza Spalding was? Het antwoord is gek genoeg allemaal een beetje. Het is duidelijk dat hij de spil is in de band van Terri Lyne Carrington; er is veel contact tussen Stevens en de drumster en de ritmes vormen samen met de gitaarpartijen de oersolide basis van de maatschappelijk geëngageerde set. Stevens krijgt uitgebreid de ruimte om te soleren en meet zichzelf daarbij soms een bijna synthesizerachtig geluid aan. Maar cleane slagjes zijn er ook volop, alsmede akkoorden met subtiele effecten gekleurde akkoorden. Het mooie aan de band die Carrington heeft samengesteld is dat de muzikanten stuk voor stuk virtuozen zijn, Carrington zelf natuurlijk voorop, maar de hele set in dienst van de boodschap staat, en daarmee in dienst van de zeer verdienstelijke zangeres Christie Dashiell. Zij doet dat in feite terug door zich niet te buiten te gaan aan stemacrobatiek, maar het respect dat alle betrokken muzikanten voor elkaar hebben is voelbaar.

Matteo Mancuso 
Wat valt er nog te zeggen over de ronduit verbluffende techniek van de Italiaanse gitaarvirtuoos Matteo Mancuso? Hij staat bekend om zijn indrukwekkende fingerstyletechniek, maar boefent er eigenlijk verschillende tegelijk. Zijn stevige riffs speelt hij als fingerstylebassist in een rockband, tokkels gaan meer op een klassieke manier, hij bedient zichzelf van rasgueado-achtige technieken en de mate van controle die hij over zijn vingers heeft is benijdenswaardig. En dan hebben we het alleen nog maar over zijn rechterhand gehad. De vingers van zijn linkerhand vliegen ook over de hals van zijn Yamaha gitaren alsof het niets voorstelt. Binnen de kortste keren schudt hij een aantal solo's uit de mouw waar verschillende gitaarliefhebbers met open mond naar staan te kijken. Wel duurt het even voordat de versterkersimulaties uit zijn Line6 Helix een beetje lekker in de mix liggen, zeker in contrast met de volle, warme sound van bassist Riccardo Oliva, die uit een Aguilar versterker komt. Mancuso's jazzy sounds klinken eigenlijk meteen wel goed, maar met de stevigere, vervormde sounds was het even zoeken. Verder heeft zijn set iets meer memorabele melodieën nodig. Mancuso beschikt duidelijk over songwritingvaardigheden. Hij is vooral een meester in het misleiden van zijn luisteraars; dat een nummer in één stijl begint betekent nog niet dat het de hele tijd zo blijft. Die overgangen voelen ook nooit abrupt aan. Iets meer melodieën die blijven hangen zouden Mancuso echter definitief naar de top van de instrumentale gitaarmuziek kunnen brengen.